Parite; ülke para birimlerinin birbirine oranıdır. Bir başka ifadeyle ülke para birimlerinin karşılıklı değeridir.
Ülkelerin ekonomik koşulları diğer bir deyişle ekonomilerinin gelişmişlik düzeyi, dış ticaret dengesi ve para birimlerinin faiz oranları pariteleri etkileyen en önemli faktörlerdir. Bir ülkenin dış ticaret dengesi kendi parası dışında iki ayrı ülkenin paralarının paritesi için de önemli olabilir.
Örneğin dış ticaret dengesi açısından Türkiye’yi ele alırsak iki yabancı ülkenin para birimleri ön plana çıkmaktadır. Çünkü Türkiye’de ihracatın büyük bir bölümü Euro cinsinden yapılmaktadır, ithalatın büyük bir kısmı ise Dolar cinsinden yapılmaktadır. Dış ticarette Dolar ve Euro’nun kullanılması EUR/USD (Euro/Dolar parite) paritesi büyük önem taşımaktadır.
Parite Hesaplama
Bir ülkenin parasının TL cinsinden değeri başka ülkenin parasının TL cinsinden değerine bölümüyle yapılan hesaplamadır. Euro, 6 TL ve Dolar 5 TL olduğunu varsayalım;Bu durumda Euro Dolar paritesi 6/5=1,2 iken Dolar Euro paritesi ise5/6=0,83 olmaktadır. Bir yatırımcı, EURUSD paritesinde (uzun pozisyon) alım yaptığında yani Euro alımı yapmış Dolar satmış olmaktadır. Yatırımcı aldığı Euro’yu sattığında ise Dolar alımı yapmış olmaktadır.
Forex piyasalarında işlem gören EUR/USD paritesi (Euro / Dolar) işlem hacmi en yüksek paritelerin başında gelirken onu takip eden USD/JPY paritesi (Dolar/Japon Yeni), GBP/USD paritesi (Sterlin/Dolar), AUD/USD paritesi (Avusturalya Doları/Amerikan Doları) sırasıyla işlem hacmi yüksek olan paritelerdir. Ayrıca Türkiye piyasasında USD/TRY (Dolar/Türk Lirası) ve EUR/TRY (Euro/Türk Lirası) en çok işlem gören paritelerdir.
Paritelerde ilk para birimine Bas Döviz (Base Currency), ikinci para birimine ise Karşıt Döviz (Counter Currency) adı verilmektedir. USD/TRY paritesindeBas Döviz (Base Currency) Dolar, kar zarar hesaplamasında kullanılan Karşıt Döviz yani değişken döviz Türk Lirası olmaktadır.
Forex piyasasında işlem gören EUR/USD paritesi (Euro / Dolar), USD/JPY paritesi (Dolar/Japon Yeni), GBP/USD paritesi (Sterlin/Dolar), AUD/USD paritesi (Avusturalya Doları/Amerikan Doları) ve Türkiye’de işlem gören USD/TRY (Dolar/Türk Lirası) ve EUR/TRY (Euro/Türk Lirası) paritelerini bankaların sitelerinden, forex firmalarından ve aracılık hizmeti veren web sitelerinden anlık olarak takip edebilirsiniz.
