İkili opsiyon, kısa vadeli bir yatırım aracıdır. Diğer yatırım araçlarından oldukça farklı kurallar altında işlem görmektedir. Ülkemizde, ikili opsiyon işlemlerine aracı olmanın ya da bu tür işlemler yapmanın yasal bir zemini olmasa da kısa süreli kazanç sağlama fırsatı insanları bu işlemlere yönlendirmektedir.
- İkili Opsiyon Nedir?
İkili opsiyon kısa vadeli bir yatırım aracı, bir işlem türüdür. Diğer finansal araçlardan farklı olarak, kazanç yalnızca kullanılan finansal aracın değerinde yaşanan artışla alakalı değildir. Değer azalışı da kazanca dönüştürülebilir. Önemli olan, değişimin yönünü doğru saptamaktır.
Daha teknik bir şekilde anlatmak gerekirse, bir anı hareket noktası olarak aldığımızda takip eden anlar referans noktasına göre aşağı ya da yukarı yönlü hareketlerden oluşabilir. İkili opsiyon piyasasında, işlem yapacak kişi belirli bir opsiyon süresi seçer. Bu süre sonunda, başlangıç anına göre finansal aracın ne yönde hareket ettiği tahmin edilir. Buna göre alım ya da satım opsiyonu alınır. Değerde artış ya da düşüş yaşanmasından bağımsız olarak, doğru tahmin edildiğinde kazanç sağlanır. Kazanç yüzde 75 ve daha üzeri oranlarda olabilir.
- İkili Opsiyon Piyasası Kuralları
İkili opsiyon piyasasında işlem yapmaya başlamak için bir avantaj olsa da çok yüksek düzeyde ekonomi ya da finans bilgisine sahip olmanız gerekmez. Bunun yerine işlem yapmaya başlamanızdan itibaren, iyi bir finans piyasası takipçisi olmalısınız. Fiyatların hangi etmenler karşısında ne yönlü değişeceğini bilmeniz, bunun içinde konunun uzmanlarının yazılarını ve değerlendirmelerini okumanız gerekir. Piyasayı yakından takip ederek belli bir dönem sonunda fiyatların yükselip yükselmeyeceğini ön görebiliriz. İkili opsiyon piyasasında işlem yapmaya başlamak için minimum 10 dolarlık yatırım hesabı açmanız gerekir. Hesabın maksimum değeri ise 5 bin dolardır. Ayrıca, nasıl işlem yapılabileceğini öğrenmek ve pratik yapabilmek için demo hesap açarak, bu hesap üzerinde çalışabilirsiniz. Böylece oyunun kurallarını daha sağlıklı bir şekilde öğrenebilirsiniz.
- İkili Opsiyon İçin Ne Yapmalısınız?
İşlemlere başlayabilmek için borsada da olduğu gibi bir aracı kurum ile anlaşmalı ve bir yatırım hesabı açmalısınız. Daha sonra işlem yapmak istediğiniz piyasayı ve aktifi belirlemelisiniz. Hisse senetleri, döviz, emtialar, borsa endeksleri ikili opsiyon piyasalarında işlem görebilen yatırım araçlarıdır. Bu araçlar karşılaştırıldığında, borsa endeksleri ve hisse senetleri göreli olarak daha risksiz bulunmaktadır. Emtia ise ikili opsiyondansa foreks ve borsa işlemleri olarak daha az risk taşınmaktadır.
Yatırım aracını seçtikten sonra, bir opsiyon süresi belirlemelisiniz. Opsiyon süresi en az 5 dakikadır. Yani 5 dakikalık bir işlem ile kazanç ya da kayıp yaşayabilirsiniz. Maksimum opsiyon süresi ise 1 aydır. Esasında ikili opsiyon sözleşmeleri minimum 1 saatlik olmasına rağmen, 1 saat dolmadan 5 dakika önce de akım yapılabilmektedir.
Opsiyon süresi sonunda da seçtiğiniz aktif ile ilgili piyasa takibi ve analizler yaparak, bir opsiyon türü seçmelisiniz. Örneğin yukarı aşağı opsiyonunu seçtiğinizde ile fiyatın aşağı yönlü mü, yukarı yönlü mü hareket edeceğiniz tahmin etmelisiniz.
Seçtiğiniz opsiyon sonunda doğru tahminde bulunursanız yüzde 75’in üzerinde bir kar elde edebilirken yanlış tahminde ise benzer oranlarda kayıplar yaşayabilirsiniz. Öte yandan, bazı firmalar Geri Ödeme Sistemi oluşturmaktadır. Bu sisteme göre aracı kurumlar herhangi bir kayıp durumunda anaparanızın yüzde 15’ini hesabınıza geri yatırmayı taahhüt etmektedir.
- İkili Opsiyon Türleri
İkili opsiyon piyasasında işlem yapabileceğiniz üç adet opsiyon türünden bahsedebiliriz.
- Yukarı – Aşağı Opsiyonu
Yukarı – aşağı opsiyonu en çok tercih edilen ikili opsiyon türlerinden biridir. Dijital opsiyon olarak da adlandırılmaktadır. Seçtiğiniz işlem aracının, işlem süresi başındaki değeri ile seçtiğiniz opsiyon sürecinin sonundaki değerini karşılaştırarak, değerin aşağı yönlü mü yukarı yönlü mü hareket ettiğini tahmin etmeniz beklenir. Eğer seçtiğiniz yatırım aracının yükseleceğini ön görüyorsanız alım opsiyonu, düşeceğini tahmin ediyorsanız satım opsiyonu satın alırsınız.
- Temas Opsiyonu
Temas opsiyon türünü tercih eden işlemciler, seçtikleri araçların fiyatının opsiyon süreci içinde belirledikleri fiyata ulaşıp ulaşmayacağını tahmin etmektedir. Bu sistem, daha çok foreks piyasasında yapılan işlemlere benzemektedir. Eğer, belirlenen fiyata temas edileceği tahmin ediliyorsa çift temas opsiyonu satın alınır. Eğer opsiyon süresi içinde tahmin edilen fiyata değmeyeceği ön görülüyorsa temas yok opsiyonu satın alınır.
- Aralık Opsiyonu
Aralık opsiyonu, en çok kazanç sağlayan opsiyon türüdür. Bu opsiyon türünde, önceden alt ve üst sınırlar belirlenir. Temel prensibi, seçilen aracın opsiyon süreci sonuna yaklaştığında fiyatının önceden belirlenmiş aralık içinde olup olmadığını doğru tahmin etmektir. Yani değerin planlanmış aralığın “içerisinde” mi yoksa “dışarısında” mı kalacağını ön görmeniz beklenir.
Eğer, seçmiş olduğunuz aracın opsiyon süresi içinde belirlenmiş aralığın dışında kalacağını düşünüyorsanız Dışarı Opsiyonu satın alabilirsiniz. Eğer, fiyatın belirlenmiş aralığın içinde kalacağını düşünüyorsanız Aşağıda Opsiyonu satın alabilirsiniz.
- İkili Opsiyon İçin Bilgi Kaynakları
İkili opsiyon piyasasında işlem yapabilmek için çok fazla bilgiye ihtiyacınız olmasa da finansal araçları etkileyebilecek ekonomik ve siyasi gündemleri yakından takip etmek gerekir. Kazanç sağlayabilmek için hangi değişkenlerin bu araçlar üzerinde etki edebileceğini bilmelisiniz. Temel olarak kullanılan analiz verileri ülkelerin merkez bankaları, finans kuruluşları, araştırma kurumları tarafından toplanmakta ve üretilmektedir. Ayrıca ekonomi ve finans alanında hizmet veren kamu kuruluşları da önemli bilgi kaynaklarıdır. Bunların dışında, yatırımcılar için özel olarak hazırlanan yazılara yer alan bloglar ve web siteleri de oldukça önemli veri analizleri sunabilmektedir. Ülke siyasi gündemini ve dış haberlerin takibi de önemli bir avantajdır.
Ekonomik veriler arasında en fazla etkisi olabilecek değişkenleri şu şekilde belirtebiliriz: faiz oranları, Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH), tüketici fiyat endeksi (TÜFE), işsizlik oranları, cari denge. Örneğin, faiz oranları ya da enflasyon yükselirse tüketicilerin alım gücü azalır. Böyle bir durumda paraya güven düşecektir ve para birimleri değer kaybedecektir. Bu değer kaybı ise yatırımcıları emtia yatırımına yönlendirecektir.
- İkili Opsiyondan Nasıl Para Kazanılır?
İkili opsiyondan para kazanmak bir anlamda oldukça risklidir. Bununla birlikte doğru şekilde oynandığında kar marjı yüzde 75-80 ile oldukça yüksektir. Bu oran oldukça kısa sürede kazanılabilmektedir.
Kazançlı bir yatırım için öncelikle işlem yapacağınız aracı doğru bir şekilde seçmelisiniz. Doğru kavramının zamana, ülke ve uluslararası alanda siyasi ve ekonomik gündeme ve ekonomik verilere göre değişeceğini göz önünde bulundurmalısınız. Bunun için ekonomi ve finans konusunda uzman olmasanız da, okuyacağınız metinler ve analizleri anlayabilecek kadar yazına hakim olmanız size avantaj sağlayacaktır. Böylece, uzman yorumlarını daha sağlıklı bir şekilde değerlendirebilir, güncel verilerin analizlerini kendi başınıza ve hızlı bir şekilde yapabilirsiniz. Analizler ve değerlendirmeler sonunda gerekli opsiyona karar vererek satın almalısınız. Kısacası, kazançlı bir ikili opsiyon işleminin en önemli kuralı, piyasanın iyi takip edilip analiz edilmesidir.
Bu süreci kısaca özetlemek gerekirse, aşağıda yer alan adımlar takip edilebilir.
- Öncelikle piyasa koşulları ve veriler ile kendi kabiliyet ve bilginiz doğrultusunda en uygun işlem aracını seçin.
- Bu aracın ve fiyatının değişimini etkileyen faktörleri ayrıntılı bir biçimde inceleyin.
- Bu faktörlerle ilgili gelişmeleri takip ederek, ileriye dönük öngörülerde bulunun.
- İşlem ile ilgili belirli bir opsiyon süresi belirleyin ve öngörüleriniz doğrultusunda bu opsiyon süresinde gerçekleşmesini beklediğiniz duruma uygun opsiyonu satın alın.
Bu süreçte dikkat edilmesi gereken diğer iki temel madde ise aşağıda belirtilmiştir:
- Opsiyon alım ve satım sinyali belirleme
- Teminat miktarını belirleme
Hangi yatırım piyasasında işlem yaparsanız yapın, mutlaka pozisyonlara giriş ve çıkış sinyalleri vardır. İkili opsiyon piyasasında da kullanılan çeşitli yöntemlere bağlı olarak ne zaman giriş yapıp ne zaman çıkış yapmanız gerektiğini alım mı yoksa satım opsiyonu mu satın almanız gerektiğini anlayabilirsiniz.
Kazancınızın sürekli olmasını istiyorsanız, yatarım miktarınıza da bağlı olarak her bir işlem için bir hedef belirlemelisiniz. Hedefiniz gerçekleştiği zaman yani pozisyon hedefe ulaştığı zaman işlemden çıkış yapmalısınız. Aksi halde, riski yükseltip daha fazla daha da fazla kazanmak uğruna tüm kazancınızı heba edebilirsiniz.
Hedef belirlemenin bir diğer yöntemi, seçilen aracın fiyat grafiği üzerinde tavan ve taban fiyat belirlemektir. Belirlenen tavan ve taban fiyatlarda pozisyon açılmamalıdır. Tavan noktasında, yukarı yönlü bir trendin daha da yukarı çıkamayacağı, taban noktasında ise aşağı yönlü bir trendin daha da aşağı düşmeyeceği düşünülerek opsiyon sayın alımı yapılmalıdır.
Son olarak, sermayenin doğru şekilde yönetilmesi tüm piyasalarda olduğu gibi ikili opsiyon piyasasında da hayatidir. Kayıp yaşansa dahi, bu kayıpların gerçek kaynağını tespit etmek sizin için çok daha büyük kazançlar getirebilir. Hata küçük de olsa, daha sonra çok büyük kayıplara sebebiyet vermemesi açısından işlem sonrası araştırma son derece önemlidir. Kazanç sağlanması halinde de kazanç getiren aksiyonların dikkatle incelenerek aynı koşullar altında kullanımı sağlanmalıdır.
- İkili Opsiyon İşlemlerini Nerede Yapabilirim?
Ülkemizde ikili opsiyonlara aracılık etmenin ya da bu piyasada faaliyet göstermenin hukuki bir zemini olmadığı gibi, bu faaliyetlerde bulunanlara cezai işlem uygulanabilmektedir. Bu nedenle, ikili opsiyonlara yatırım yapmak isteyenler yabancı piyasaları tercih etmektedir. Yabancı aracı kurumları bulmak için başvurabileceğiniz yegane kaynak iste internettir.
Uluslararası alanda işlem yapan birçok firma internet üzerinden işlem yapmaktadır. Aracının internet sitesi üzerinden yatırım hesabı açarak ikili opsiyon piyasasında işlem yapmaya başlayabilirsiniz. Ayrıca birçok internet sitesinde yer alan demo hesap üzerinden piyasayı ve araçlarını tanıma imkanına sahip olarak gerçek yatırım yapmadan önce pratik kazanabilirsiniz.
- İkili Opsiyon Yatırımının Avantajları ve Dezavantajları
İkili opsiyon işlemlerinin avantajları ve dezavantajları riske karşı tutumunuza göre yan risk almayı seven ya da tercih etmeyen biri olup olmadığınıza, ya da risk derecenize göre değişiklik gösterebilir. Ortalama bir insan için avantajlarını aşağıdaki gibi sayabiliriz.
- Kısa vadede işlem yapma olanağı verdiği için, zamanınız az da olsa kısa süre içinde işlem yaparak para kazanabilirsiniz.
- Doğru analizler sonucunda öngörüleriniz doğru ise kazancınız yüzde 70-80 oranlarında olur.
- Alacağınız risk sabittir. İşlemleriniz sonunda riske ettiğiniz miktar ancak işlem yaptığınız miktar kadardır. Yani 100 dolarlık bir işlem yaptıysanız, maksimum kaybınız 100 dolar olur.
- Düşük miktarlarla işlem yapmanıza olanak sağlayan bir sistemdir.
- Borsadan farklı olarak, sistem 24 saat açıktır. Kısa süreli işlem yapabilme ve süreklilik düşünüldüğünde oldukça esnek bir sistemdir.
Yukarıda sayılan bazı avantajlar, özellikle sınırlarınızı belirlemede zorlanıyorsanız dezavantaja dönüşebilir.
- İkili opsiyonun en büyük dezavantajlarından biri sahip olduğu yüksek makastır. Alım-satım işlemleri arasındaki fark yüzde 40 seviyelerinde olabilmektedir.
- Yanlış analiz yaptığınızda ve yüksek yatırım yapmış iseniz, kısa sürede yüksek miktarda para kaybedebilirsiniz.
- Hedeflerinizi, tepe ve dip noktaları doğru belirlenmeyip ya da bunlara uygun davranmayıp kazancınızı arttırmak için daha fazla risk aldığınızda, büyük kayıplar yaşayabilirsiniz.
- Ülkemizde yasal zemini olmadığı için, herhangi bir dolandırıcılık vb. durumda cezai bir işlem için hukuki yollara başvuramazsınız.
- İkili Opsiyon İşlemlerinde Dikkat Etmeniz Gereken Noktalar
Ülkemizde, ikili opsiyon işlemlerinin yasal bir dayanağı yoktur Bu anlamda, dolandırıcılık, spekülasyon vb. durumlara açıktır. İşlemler yurtdışı kaynaklı olarak yapılacağından, yatırım hesabı açılan aracı kurumun özenle seçilmesi gerekmektedir.
Dolandırıcılık konusunda oldukça dikkat etmelisiniz. Özellikle “1 yatırdım 1000 aldım”, “Ev hanımıyken bir anda nasıl hayatım değişti” benzeri söylemlerle yapılan reklamlar, son derece yanıltıcı olabilmektedir. Reklamlar “İkili Opsiyon ve Foreks Eğitimi Veriyoruz” şeklinde de olabilmektedir. Birçok farklı görselle, birçok farklı sloganla kişilerin internet üzerinden dikkatini çeken sahte siteler sizin bilgilerinize erişerek farklı yöntemlerle sizi dolandırabilmektedir.
Bu gibi dolandırıcılık sitelerinden yapılan işlemlerde, muhtemelen ilk önce kazanç sağlayacaksınız. Böylelikle sizi daha fazla yatırım yaparak daha sık işlem yapmaya teşvik edecektir. Belli bir noktada ise tüm kazancınız ile yatırımınızı kaybedeceksiniz.
Her işlemde işlem zamanı, taban ve tavan fiyatlar ile fiyat grafiğinin tepe ve dip noktalarını net bir şekilde belirleyerek, bu hedeflere uygun giriş ve çıkış, alım ve satım yapmalısınız. Aksi taktirde kazanç sağladığınızdan daha yüksek kayıplar yaşayabilirsiniz.
- Foreks ve İkili Opsiyon Piyasası Arasındaki Farklar
Foreks, dünyada hızla gelişen ve en yüksek likiditeye sahip finansal piyasalar arasındadır. İkili opsiyon piyasaları ise görece daha yeni işlem araçlarına sahiptir. Dıştan benzer finansal piyasalar olarak görülebilse de, birbirlerinden oldukça farklıdır.
- Yasal Durumu:
Ülkemizde 2011 tarihinde yasallaşan Foreks, 6 yıl içinde yaşanan kayıplar nedeniyle küçük yatırımcıyı korumak amacıyla 2017 yılında sınırlandırılmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 2017 yılında yaptığı düzenlemeye göre Foreks işlemleri 50 bin TL’nin altında yapılamıyor. İkili opsiyon piyasası ise ülkemizde hiçbir zaman yasal bir zemine kavuşmamış hala da böyle bir özelliğe sahip değildir.
- Yapısal Özellikleri
Forex piyasası ikili opsiyon piyasasına göre daha komplekstir. Bu piyasada işlem yaparken birçok faktörü göz önünde bulundurmanız gerekir. İkili opsiyon piyasası ise daha basittir. Adından da anlaşılacağı gibi işlemler genel olarak iki opsiyona dayanmaktadır. Belli bir süre sonunda, finansal aracın fiyatının belirlenen referans noktasının aşağısında ya da yukarısında olacağı, ya da belli iki değerin arasında olup olmadığı, ya da belli bir değere değip değmediğini tahmin etmeniz beklenir. Yani ikili opsiyon piyasası daha basit olsa da Yüksek/Düşük opsiyonu, Aralık opsiyonu ve Temas opsiyonu olmak üzere üç farklı opsiyon seçeneğine sahiptir.
- Bilgi Kaynağı
Her iki piyasada da ekonomi ya da finans konusunda uzman olmanız gerekmese de piyasayı, ekonomik verileri ve ülke gündemini yakından takip etmeniz gerekir. Bunun için uzmanların yorumları ve analizlerinin yanında, kamu kurumlarının verileri, ekonomik ve finans bültenleri, günlük ekonomi haberleri takip edilebilir.
- Yatırım Tutarı
Ülkemizde forex piyasasına yatırım limiti 2017 yılı itibari ile kısıtlanmıştır. Küçük yatırımcıyı korumak amacıyla yapılan bu düzenlemeden sonra forex işlemi yapmak için minimum tutar 50 bin TL olarak belirlenmiştir. İkili opsiyon yurtdışındaki araçlar üzerinden oynandığı için döviz cinsinden yatırım yapılmaktadır. İkili opsiyon piyasasında minimum işlem tutarı ise 10 dolardır.
